De kraamtijd is een intense en soms overweldigende periode voor ouders, waarin niet alleen de fysieke en emotionele veranderingen die met het ouderschap komen, een rol spelen, maar ook de gevolgen van de bevalling zelf. Voor sommige vrouwen kan de bevalling of de kraamtijd traumatisch zijn, zowel fysiek als mentaal. Het is belangrijk om te begrijpen wat bevallingstrauma inhoudt, hoe je jezelf kunt voorbereiden op een zo goed mogelijke ervaring en wat je kunt doen als je het gevoel hebt dat je trauma ervaart.

Wat is een bevalling- of kraamtijdtrauma?

Bevallings- of kraamtijdtrauma kan op verschillende manieren tot uiting komen. Het is belangrijk om te weten dat trauma niet altijd fysiek is, maar ook psychologisch kan zijn. Bevallingsstrauma kan ontstaan door een traumatische bevallingservaring, zoals:

• • Onverwachte complicaties: Zoals een keizersnede, vacuüm- of tangverlossing, of bloedverlies dat niet goed onder controle is.

• • Gebrek aan controle of keuzes: Het gevoel geen controle te hebben over de bevalling, bijvoorbeeld door onverwachte medische ingrepen of het ontbreken van tijd om wensen kenbaar te maken.

• • Fysieke schade: Een bevalling kan leiden tot fysieke complicaties zoals bekkenbodemproblemen, post-traumatische stress door pijn, of moeite met herstel van een keizersnede of episiotomie (een knip).

• 
  
  • Emotionele impact: Soms kan de bevallingservaring zo overweldigend zijn dat het invloed heeft op je geestelijke gezondheid, wat kan leiden tot angst, depressie of posttraumatische stressstoornis (PTSS).

Psychologische impact

Naast het fysieke herstel is het essentieel om ook aandacht te besteden aan je mentale gezondheid tijdens de kraamtijd. Bevallings- of kraamtijdtrauma kan lang doorwerken als het niet wordt aangepakt. Er zijn een aantal manieren waarop je jezelf kunt ondersteunen om mogelijke trauma’s te voorkomen of te verwerken:

• • Voorbereiding en Ondersteuning:
    Het hebben van een goed gesprek met je verloskundige of gynaecoloog over je bevallingswensen kan helpen om je goed voor te bereiden op de bevalling. Ook al kan een bevalling onvoorspelbaar zijn, het gevoel van controle over de keuzes die je kunt maken kan de ervaring een stuk positiever maken.

• • Communicatie tijdens de bevalling:
    Zorg ervoor dat je wensen en angsten vooraf goed gecommuniceerd worden met je zorgverleners. Vraag naar je opties en wees niet bang om om uitleg te vragen over medische procedures.

• • Hulp bij verwerking:
    Als je na de bevalling merkt dat je last hebt van trauma, angst of PTSS, zoek dan hulp. Dit kan via de regulieren zorg of je kunt zelf op zoek gaan naar een praktijk. Het is belangrijk om te weten dat het niet zwak is om hulp te zoeken – herstel is niet alleen lichamelijk, maar ook mentaal.

• 
  
  • Zelfzorg en tijd voor jezelf:
    In de eerste weken van de kraamtijd kan het makkelijk zijn om je volledig te focussen op de zorg voor je baby. Maar het is net zo belangrijk om tijd voor jezelf te nemen, je gevoelens te verwerken en met je partner of een vertrouwenspersoon te praten. Dit kan helpen om de psychologische impact van een bevallingstrauma te verminderen.

Baby’s eerste weken

Na een moeilijke bevalling kan de zorg voor je baby als een behoorlijke uitdaging voelen. Je hebt misschien niet alleen met fysieke pijn of emotionele onrust te maken, maar ook met het aanpassen aan je nieuwe rol als moeder. In de eerste weken is het belangrijk om zoveel mogelijk ondersteuning te zoeken en de tijd te nemen om te herstellen.

• • Baby’s behoeften:
    Net zoals een bevalling fysiek belastend kan zijn voor jou als moeder, is het ook een grote verandering voor je baby. De eerste weken staan in het teken van voeding, slaap en hechting. Het is belangrijk om aandacht te geven aan deze basisbehoeften van je baby, maar ook om jezelf de ruimte te geven om langzaam aan de nieuwe situatie te wennen.

• • Hulp vragen:
    Laat anderen je ondersteunen in de zorg voor je baby, zoals je partner, familie of vrienden. Dit kan je helpen om de stress te verlichten en tegelijkertijd voor jezelf te zorgen.

Wanneer hulp zoeken?

Als je merkt dat je moeilijk kunt herstellen van je bevalling, of als je tekenen van bevallings- of kraamtijdtrauma ervaart, is het belangrijk om hulp te zoeken. Dit kan bij een verloskundige, een psycholoog, of kijk ook zeker eens aan mijn praktijk Materna Care. Ik ben gespecialiseerd in perinatale zorg en herstel. Het is niet zwak om hulp te vragen, integendeel het is een moedige stap om het herstelproces aan te gaan.

 

Over Aphra de Kruif
Aphra is sinds 2008 psychologisch consulent binnen de sGGZ. Daarnaast is ze perinataal counselor en geboortetrauma therapeut, werkzaam bij het landelijk Zo Beval Ik Centrum voor Geboorte en Trauma. Ze helpt vrouwen te herstellen van een geboortetrauma en deze te voorkomen. Haar aanbod vind je hier. Aphra is er speciaal voor jou tijdens de preconceptietijd, de zwangerschap, de bevalling, de kraamtijd en zo nodig langer.